Là một trong những tỉnh dẫn đầu về mảng du lịch, An Giang thu hút du khách bởi vẻ đẹp ẩn chứa trong thiên nhiên, văn hóa, con người. Bạn biết không, An Giang còn là nơi khởi phát của những lễ hội vô cùng độc đáo nữa đó. Nếu yêu thích vùng đất này, đừng bỏ qua lễ hội đua bò Bảy Núi ở An Giang – lễ hội nổi tiếng khắp miền Tây này nhé!
>>> Xem thêm: Tìm hiểu nét đẹp trong lễ hội của người Khmer Nam Bộ
Danh mục bài viết
An Giang có những lễ hội tiêu biểu nào?
Là một tỉnh du lịch nổi tiếng ở miền Tây, An Giang còn thu hút du khách bởi có nhiều lễ hội đặc sắc, mang đâm đặc trưng của vùng miền. Tiêu biểu nhất có thể kể đến là:
- Lễ hội Miếu bà Chúa Xứ núi Sam
- Lễ tôn Vinh Phạm Ngọc Hầu
- Lễ Dolta và lễ hội đua bò Bảy Núi
- Lễ hội Chol Thnam Thmay
- Lễ hội đình châu Phú
Lễ hội đua bò Bảy núi An Giang của dân tộc nào?
Đóng vai trò là phần hội cho một lễ hội truyền thống của người Khmer ở An Giang. Hằng năm, đồng bào Khmer ở An Giang tổ chức lễ hội Sen Dolta – lễ cúng báo hiếu ông bà tổ tiên, những ân nhân đã qua đời được gọi là Sen Dolta. Ngày hội này kéo dài 3 ngày, từ 29 tháng 8 đến mồng 1 tháng 9 âm lịch (nếu tháng thiếu sẽ dời qua tới mồng 2 tháng 9).
Trong ba ngày lễ này, mỗi ngày mang một ý nghĩa khác nhau. Ngày thứ nhất nghênh tiếp, ngày thứ hai thể hiện sự lưu giữ và ngày thứ ba mang ý nghĩa đưa tiễn ông bà hoặc những người thân đã khuất. Vào các ngày lễ này, với không khi tưng bừng, nhộn nhịp, người Khmer dành trọn cả đêm để thưởng thức dàn nhạc ngũ âm biểu diễn hoặc có thể còn uốn mình trong điệu múa lăm vông truyền thống.
Điểm nhấn của Sen Dolta là lễ hội đua bò Bảy Núi truyền thống được tổ chức hoặc ở chùa Thamit ( Vĩnh Trung, Tịnh Biên) hoặc ở chùa Tà Miệt (Lương Phi, Tri Tôn) ở An Giang. Đây là một lễ hội có ý nghĩa quan trọng, được tổ chức hàng năm và thu hút lượng khách đông đảo đến tham quan. Nhờ vào đó, danh tiếng của lễ hội độc đáo này được lan truyền rộng rãi và trở thành một trong những lễ hội lớn của vùng Bảy Núi An Giang nói riêng, miền Tây Nam Bộ nói chung.
Lễ hội đua bò Bảy Núi ở An Giang có những nét độc đáo nào?
Từ xưa, ở hai huyện biên giới Tịnh Biên và Tri Tôn, bò được nuôi với số lượng lớn nhằm lấy sức kéo phục vụ cho nông nghiệp. Dần dần, lễ hội đua bò Bảy Núi có kéo bừa trở thành nét sinh hoạt văn hóa truyền thống độc đáo của người Khmer ở khu vực này. Nếu trước đây, người ta chỉ cho bò chạy trên thửa ruộng của mình thì giờ đây, nó trở thành trò chơi dân gian có từ lâu đời của người Khmer ở An Giang.
Hiện nay, với những giá tri văn hóa, du lịch tiêu biểu cho khu vực, đua bò – trò chơi dân gian ngày nào đã được nâng lên thành một lễ hội được công nhận cấp quốc gia của vùng Bảy Núi An Giang vào dịp lễ Dolta. Kích thước của sân đua không có quy định cụ thể mà tùy vào khu đất được chọn. Thông thường, sân đua có chiều dài khoảng 200m và rộng khoảng 100m và được bao bọc bởi những tán cây xanh mát và bờ đất cao.
Để chuẩn bị cho cuộc thi đấu, mặt ruộng sân đua sẽ được bơm nước vào vừa ngập khoảng 5 -10 cm. Bên trên đường chạy là vị trí an tọa tủa ban giám khảo và trọng tài. Đường chạy vòng quyết định dài gần 100m, rộng 4m, hai đầu đặt điểm xuất phát và đích đến chừa một khoảng cách an toàn khá xa.
Việc chuẩn bị cho các “vận động viên” được chăm sóc kĩ từ mấy tháng trước khi trận đấu bắt đầu. Để có kết quả tốt, người chủ phải cho ăn những thức ăn giàu dinh dưỡng và trải qua quá trình tập luyện gian khổ. Với những chiếc lục lạc vàng sáng loáng, chiếc ách sơn đẹp mắt cùng cặp sừng nhỏ nhắn nhưng chắc chắn, các đôi bò bắt cặp nhau chờ vào vòng đua
. Trong cuộc thi, từng đôi bò phải tranh nhau quyết liệt với từng đối thủ qua từng vòng đấu, chỉ cần thua một vòng là bị loại ra khỏi cuộc chơi. Từng cặp đối thủ loại nhau trực tiếp cho đến vòng cuối cùng.
Người điều khiển đôi bò thi đấu cũng thuộc tay nhà nghề, gan dạ, khôn khéo, mưu trí để hiểu ý đôi bò của mình mà thúc giục chúng vào thời điểm thích hợp, đồng loạt, không lệch đường đua. Nếu không may, người điều khiển đôi bò chạy trước không đứng vững trên thanh bừa, rơi xuống đất sẽ bị đôi bò chạy sau giẫm đạp lên rất nguy hiểm
Luật thi đấu không giống bất kỳ luật của cuộc tranh tài nào khác. Mỗi đôi bò được đặt ách vào cổ để kéo cái bừa có người điều khiển đứng lên trên. Trước khi thi đấu, hai người điều khiển bò thi đấu được rút thăm ai trước, ai sau.
Bắt đầu thi đấu, cả hai đôi bò sẽ phải chạy chậm quanh sân như để làm “nóng” cuộc đua, gọi là “vòng hô”. Sau hai “vòng hô” là tới điểm phất cờ (đôi trước, đôi sau chứ không phải chạy song song) để bước vào “vòng thả”. Đoạn “thả” quyết định phân thắng bại, nếu đôi trước bị đôi sau đạp lên bay qua mặt là đội sau thắng.
Cuộc đua cứ như vậy, hết đôi này đến đôi khác, đạp tung nước trong tiếng reo hò cổ vũ cuồng nhiệt của khán giả. Ngược lại, nếu đôi bò chạy trước nhanh hơn, không để đôi sau đuổi kịp, qua mặt và về đến đích là đôi bò đó thắng cuộc. Trên đường đua, đôi bò nào bị sức ép cổ vũ của khán giả, bỏ đường chạy cũng bị loại.
Theo giới khán giả sành điệu thì hấp dẫn nhất của cuộc đua bò là ở hai vòng hô, tuy bò chạy chậm nhưng đó là lúc người điều khiển đôi bò thể hiện tài năng của mình. Và chàng kỵ sĩ thắng cuộc sẽ được mọi người tán tụng, xem như vị anh hùng cầm vàm bò can đảm nhất vùng.
Mỗi lần lễ hội đua bò Bảy Núi được tổ chức, có khoảng 70 đôi bò tham gia. Huyện nào đăng cai tổ chức sẽ được ưu tiên một số lượng tham gia theo qui định. Hiện nay, những người có bò đăng ký tham gia lễ hội không chỉ khoanh vùng ở Tịnh Biên và Tri Tôn, ban tổ chức còn mời gọi các tay đua từ nhiều địa phương khác để tạo thêm số lượng tham gia phóng phú, sôi nổi, lễ hội thêm tưng bừng, hào hứng.
Lễ hội đua bò Bảy Núi là môn thể thao hấp dẫn nên lễ hội này ngày càng thu hút nhiều du khách, không những trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long mà còn từ thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông Nam bộ về tham dự.
Sau khi tìm hiểu về lễ hội đua bò Bảy Núi An Giang, mời các bạn truy cập YouTube hoặc Facebook để tìm hiểu thêm nhiều món ăn và địa điểm hấp dẫn khác ở miền Tây.