Chắc hẳn sẽ có rất nhiều người còn xa lạ khi nghe đến trái quách miền tây, tuy nhiên ở vùng đất dân dã, mộc mạc này, trái quách là một loại trái cây khá quen thuộc và hữu ích. Cùng tui là người miền tây tìm hiểu trái quách là gì, công dụng và những món ngon từ trái quách độc lạ này qua bài viết bên dưới nhé!
>>> Tới mùa nước nổi miền tây, nhớ da diết món canh chua điên điển cá linh quê nhà
Danh mục bài viết
Trái quách là gì?
Trái quách là trái của cây quách, còn có tên gọi khác là cây cần thăng, cây thuộc họ cam và được du nhập về Việt Nam phân bố ở các tỉnh miền tây, nhiều nhất là Trà Vinh. Ban đầu cây quách mọc rải rác trong rừng, sau đó được người dân mang về trồng lấy bóng mát và lấy quả.
Cây quách cao khoảng 7- 10m, trồng khoảng 4 năm thì kết trái, càng lâu năm trái càng nhiều. Hoa quách màu trắng kem, xanh lục hay hơi hồng tía, thành chùm đơn ở kẻ lá, ngắn hơn quả. Quả có dạng quả mọng, gần đầu hình cầu, đường kính 7-8cm, da nhám, màu xám trắng. Quả quách tròn tròn cỡ gáo dừa khô, vì thế mà bà con nơi đây còn gọi nó là cây gáo hay trái gáo.
Trái quách chưa chín có phần thịt màu trắng, khi chín phần thịt chuyển sang màu nâu sậm cho đến màu đen. Nếu để chín quá thì sẽ bị lên men. Hạt nhiều, dẹp, dài 5-6mm, có lông.
Ở Trà Vinh, khi tới mùa quách, người ta cũng có mang trái ra bán nhưng giá cũng rất rẻ, chỉ khoảng 10-15 nghìn đồng/kg (thông thường 1kg quách sẽ được cỡ 2-3 trái).
>>> Củ hủ dừa làm món gì ngon?
Công dụng của trái quách miền tây ít ai biết
Trái quách vừa ngon, rẻ lại có nhiều công dụng mà ít ai biết. Cùng xem loại trái lạ này mang lại những lợi ích gì cho sức khỏe:
- Tốt cho hệ tiêu hóa: Quả quách chứa nhiều chất xơ, giúp tăng co bóp đường ruột, làm sạch ruột chống táo bón, trĩ. Chất tanin trong trái quách được ứng dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng tiêu hóa, lỵ, tiêu chảy.
- Thanh nhiệt cơ thể: Loại quả này chứa nhiều vitamin C và chất khoáng, sử dụng nó lâu ngày còn giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị tốt hội chứng thiếu vitamin C mãn tính.
- Ổn định lượng đường trong máu
- Tăng cường hệ miễn dịch: dùng loại quả này thường xuyên sẽ giúp tăng cường sức đề kháng, làm bền mạch máu, nhanh lành vết thương.
- Chống viêm nhiễm và chống khuẩn
- Chữa hội chứng rối loạn chuyển hóa như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu
>>> Cách ăn trái bình bát đúng chuẩn của bà con miền tây
Cách ăn trái quách như thế nào là ngon nhứt?
Mùa quách chín nhằm vào tháng chạp, tháng giêng. Giống như sầu riêng, trái khi chín tự nhiên rụng vào ban đêm. Sáng sớm, chỉ cần ra vườn lụm vào chứ không cần leo lên cây hái. Trái nào chưa rụng mà hái xuống có khi còn sống ăn sẽ có vị chát chát. Tuy rụng từ cây cao xuống nhưng trái không bị dập bể vì vừa chớm chín, vỏ còn cứng.
Người dân Trà Vinh cũng thường đợi quách chín rụng mới nhặt đem bán bởi nếu cố hái sớm, ép cho chín, quả cũng không thơm ngon như chín cây.
Quách vừa rụng, trái khi đó người ta sẽ không ăn liền mà để dành dăm ba bữa nữa cho trái chín thật kĩ đến khi vỏ ngoài mốc trắng, mềm ra ăn mới ngon. Ăn liền cũng được nhưng vị lúc này không phải ngon nhất. Người ta để quách chín càng lâu thì ruột càng sậm màu, tỏa mùi càng thơm. Quách non có vị chua, chát nên thường chấm ăn cùng muối ớt.
Cách ăn trái quách: người ta có thể dùng dao xẻ đôi trái quách hoặc đập vỡ, tách bỏ phần vỏ quả, lấy muỗng múc ruột quả màu nâu như màu me chín ra và chế biến thành nhiều món khác lạ, thơm ngon. Lẫn trong ruột quả là nhiều hạt nhỏ li ti, ăn giòn giòn, chua chua, ngọt ngọt. Tuy nhiên, bạn không nên ăn quá nhiều hạt vì dễ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
>>> Điểm danh những món gỏi lạ miệng ở Miền Tây đang làm mưa làm gió
Về miền tây thưởng thức 3 món ngon từ trái quách gây thương nhớ
Khác với vẻ ngoài sần sùi, cơm của trái quách thơm mềm, có vị chua thanh và một chút ngọt mát. Do đó mà người ta thường chế biến trái quách miền tây thành các món dầm sinh tố, làm rượu quách hoặc ghém cùng mắm cực kì đưa cơm.
Trái quách dầm sinh tố
Quách dầm sinh tố có lẽ rất xa lạ với nhiều người, tuy nhiên, ở miền tây thì đây là một món uống cực kì quen thuộc và ưa thích của bà con nơi đây.
Trái quách khi chín có ruột mềm, đặc sệt, nên sau khi tách trái quách ra, bạn chỉ cần lấy muỗng múc 1 phần cơm quách vào ly, cho thêm đá, đường và một ít sữa đặc tùy thích rồi dầm lên là đã có ngay một món thức uống giải nhiệt ngày hè cực kỳ ngon lành và hiệu quả rồi đó.
Quách ghém cùng mắm
Món mắm thật đã quá quen thuộc trong ẩm thực của người miền tây chân chất, thật thà. Tuy nhiên, quách ghém cùng mắm thì có lẽ nhiều người cũng chưa được thưởng thức qua.
Mắm cá sặc, cá chốt hay cá trẽn trộn đường tỏi, ớt chấm cùng với các loại rau đồng, bông súng, bông điên điển,… hay vài lát khế chua, chuối chát; dân dã nhưng cực kì hấp dẫn. Thêm vào đó, người miền tây còn nạo cơm quách ra để làm nhân cuốn chung các loại rau chấm mắm, vị chua chua của trái quách làm dậy lên hương vị của món đặc sản miền tây, ngon không tả nổi.
Trái quách ngâm rượu
Ở miền tây, hầu như nhà nào có trồng cây quách cũng đều trữ sẵn vài ba chai rượu quách trong nhà để có dịp đám giỗ đám quải còn có cái mang ra đãi khách.
Rượu quách được xem như là một loại rượu thuốc, có công dụng giúp cường gân cốt, bổ thận, nhuận tràng và dễ tiêu. Để làm được món rượu quách này, người ta dùng muỗng cạo lấy cơm trái quách ngâm trong hũ rượu nếp hoặc rượu gạo.
Cũng có người chia sẻ kinh nghiệm ngâm rượu quách ngon, người ta thường bổ luôn cả trái quách ra vài ba mảnh để ngâm rượu. Nhưng cũng có một số người hướng dẫn chỉ cần đục vài lỗ trên trái quách là có thể đem đi ngâm rượu, như vậy nước rượu quách sẽ trong hơn.
>>> Độc lạ rượu khổ qua Trà Vinh – đặc sản có 1 không 2 ở miền tây
Mời các bạn truy cập YouTube hoặc Facebook để tìm hiểu thêm về văn hóa, địa điểm hấp dẫn và các món ăn đặc sản dân dã miền tây.